Αγαπητοί Συνάδελφοι,
Η Ελληνική Ουρολογική Εταιρεία υπό το πρίσμα των καθημερινών εξελίξεων σχετικά με την πανδημία του κορονοϊού Covid-19 δημιούργησε μια ειδική σελίδα – Κέντρο Ενημέρωσης στην ιστοσελίδα μας, όπου θα συγκεντρώνει επιστημονικό υλικό για την ενημέρωση των συναδέλφων και των ασθενών.
H πανδημία COVID-19 είναι μια πρωτοφανής κατάσταση για την παγκόσμια ιατρική -και όχι μόνο- κοινότητα. Τα ιατρικά συστήματα παγκοσμίως προσπαθούν να ανταπεξέλθουν σε αυτήν την πρωτόγνωρη δοκιμασία τροποποιώντας τον τρόπο λειτουργίας τους με απώτερο σκοπό την ορθή διαχείριση των διαθέσιμων πόρων σε ανθρώπινο και όχι μόνο δυναμικό για την διαχείριση των επειγόντων περιστατικών. Όλες οι ιατρικές ειδικότητες που δεν βρίσκονται στην πρώτη γραμμή διαχείρισης των επειγόντων περιστατικών καλούνται να επαναπροσδιορίσουν τον τρόπο λειτουργίας τους κατά την διάρκεια της τρέχουσας πανδημίας.
Η Ελληνική Ουρολογική Εταιρεία, αποφάσισε τη δημοσίευση των κατευθυντήριων οδηγιών από την Ομάδα Ταχείας Αντίδρασης της European Association of Urology ώστε να βρίσκεται σε πλήρη εναρμόνιση με τις οδηγίες του European Association of Urology Guidelines Office. Συστήνουμε σε όλα τα μέλη της να διαβάσουν προσεκτικά τις οδηγίες της EAU, περίληψη των οποίων στα Ελληνικά, μπορείτε να δείτε πιο κάτω.
Με εκτίμηση
Το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΟΕ
Στο πλήρες κείμενο της EAU αναφέρονται με λεπτομέρειες οι συστάσεις της EAU για την διαχείριση όλων των περιπτώσεων ουρολογικών παθήσεων.Σε γενικότερο πλαίσιο, τα βασικά σημεία έχουν ως εξής:
- Οι παθήσεις του ουροποιογεννητικού συστήματος κατηγοριοποιούνται σε ΧΑΜΗΛΗΣ-ΕΝΔΙΑΜΕΣΗΣ-ΥΨΗΛΗΣ και ΕΚΤΑΚΤΗΣ προτεραιότητας με βάση τους κινδύνους που επάγονται από την αναβολή της αντιμετώπισης τους
- Χαμηλής προτεραιότητας ορίζεται η κλινική βλάβη-πάθηση της οποίας η αναβολή στην αντιμετώπισή της για 6 μήνες, θεωρείται απίθανο να οδηγήσει σε εξέλιξη, μετάσταση ή απώλεια της λειτουργίας του οργάνου
- Ενδιάμεσης προτεραιότητας ορίζεται η κλινική βλάβη-πάθηση της οποίας η αναβολή στην αντιμετώπισή της για 3 μήνες, είναι απίθανο να οδηγήσει σε εξέλιξη, μετάσταση ή απώλεια της λειτουργίας του οργάνου.
- Υψηλής προτεραιότητας ορίζεται η κλινική βλάβη-πάθηση που είναι η τελευταία που θα πρέπει να ακυρωθεί και για την οποία θα πρέπει να αποφεύγουμε καθυστέρηση άνω των 6 εβδομάδων στην αντιμετώπισή της διότι σε αυτήν την περίπτωση οι κλινικές επιπτώσεις (εξέλιξη, μετάσταση, απώλεια οργάνου και θάνατος) είναι πιθανές εάν υπάρξει καθυστέρηση>6 εβδομάδων
- Έκτακτης προτεραιότητας ορίζονται οι κλινικές βλάβες-παθήσεις η αντιμετώπιση των οποίων δεν μπορεί να καθυστερήσει>24 ώρες.
- Η διαστρωμάτωσης και ιεράρχηση των προτεραιοτήτων αντιμετώπισης βασίζονται στα εξής κριτήρια:
- Αντίκτυπο της καθυστέρησης στα αποτελέσματα της θεραπείας (για παράδειγμα συνολική επιβίωση στην ογκολογία, ειδική του καρκίνου επιβίωση στην ογκολογία, κίνδυνος μεταστάσεων, νεφρική ανεπάρκεια για τους μεταμοσχευμένους ασθενείς)
- Δυνατότητα εναλλακτικών θεραπευτικών μεθόδων που δεν απαιτούν χειρουργείο
- Παρουσία συννοσηροτήτων και/ή αυξημένος κίνδυνος επιπλοκών.
- Ενδεχόμενη απειλητική για τη ζωή του ασθενούς κατάσταση εάν η επέμβαση δεν πραγματοποιηθεί άμεσα
- Κίνδυνος μόνιμης δυσλειτουργίας συστήματος ή οργάνου εάν δεν πραγματοποιηθεί η θεραπεία
- Κίνδυνος ταχείας εξέλιξης σοβαρών συμπτωμάτων που σχετίζονται με τον χρόνο αντιμετώπισης της πάθησης (time-sensitivesymptoms)
- Η κάθε περίπτωση και οι τελικές αποφάσεις για την αντιμετώπιση του εκάστοτε ασθενούς θα πρέπει να λαμβάνονται σε συνεννόηση με το νοσοκομείο, τον χειρουργό, τον ασθενή, και άλλους επαγγελματίες της δημόσιας υγείας λαμβάνοντας υπ’όψιν
- Διαθεσιμότητα κλινών, (ιδιαίτερα μονάδας εντατικής θεραπείας (ΜΕΘ)]
- Διαθεσιμότητα επικουρικών θεραπειών (πχ χημειοθεραπείας) χωρίς την οποία η κύρια θεραπεία είναι λιγότερο ή και δεν θα είναι αποτελεσματική
- Ηλικία και γενική κατάσταση του ασθενούς: πρέπει να λαμβάνονται υπόψιν οι κίνδυνοι που απορρέουν από την ταυτόχρονη λοίμωξη COVID-19 κατά τη διάρκεια της ανάρρωσης
- Κίνδυνο αιμορραγίας / μετάγγισης – Υπάρχει έλλειψη μονάδων RBC επειδή οι δότες αίματος δεν πηγαίνουν στο νοσοκομείο.
- Συννοσηρότητες όπως η ΧΑΠ·
- Λήψη αντιπηκτικών/αντιαιμοπεταλιακών (λόγω αυξημένου κινδύνου μετάγγισης)
- Διάρκεια νοσηλείας
- Κίνδυνος λοίμωξης COVID από τον ασθενή κατά τη διάρκεια της νοσηλείας
- Κίνδυνος μόλυνσης του προσωπικού από ασυμπτωματικόαλλά θετικό στον COVID-19 ασθενή
- Γενικές αρχές προστασίας
- Όλοι οι επαγγελματίες υγείας θα πρέπει να εκτελούν τα καθήκοντά τους με βάση το τεκμήριο ότι όλοι οι ασθενείς που θεραπεύουν είναι δυνητικά μολυσμένοι με COVID-19, ακόμη και αν είναι ασυμπτωματικοί
- όλο το ιατρικό προσωπικό θα πρέπει να συμμορφώνεται με τους κανονισμούς εξοπλισμού ατομικής προστασίας (PPE)
- όλοι οι ασθενείς θα πρέπει να ερωτώνται εάν διατρέχουν κίνδυνο COVID-19 λοίμωξης πριν από οποιαδήποτε επίσκεψη στο νοσοκομείο
- Ασθενείς σε αποδρομή από COVID-19 λοίμωξη θα πρέπει να αναβάλουν κάθε διερεύνηση των άλλων συμπτωμάτων, εκτός αν διατρέχει κίνδυνος για απειλητική για τη ζωή κατάσταση
- Σε περίπτωση που ένας ουρολόγος που εργάζεται σε νοσοκομείο αναφοράς για COVID -19 κληθεί να διενεργήσει οποιαδήποτε ιατρική πράξη σε ένα ασθενή, η πράξη αυτή θα πρέπει να διενεργείτε σε ειδική αίθουσα ή χειρουργείο τηρώντας όλες τις αρχές προστασίας
- Σε περίπτωση απαραίτητης χειρουργικής παρέμβασης συνιστάται
- Οι επεμβάσεις να πραγματοποιούνται από έμπειρους ουρολόγους
- Ελαχιστοποίηση του αριθμού του προσωπικού στο χώρο του χειρουργείου
- Αποφυγή παρουσίας εξωτερικών παρατηρητών στο χώρο του χειρουργείου
- Αποτροπή χρήσης χειρουργικών εργαλείων που παράγουν καπνό
- Αν και δεν υπάρχουνενδείξεις μετάδοσης της νόσου μέσω των ούρων, οποιαδήποτε ιατρική πράξηπου εμπεριέχει κίνδυνο επαφής με ούρα (πχ λήψη καλλιέργειας ούρων), καθετηριασμός της ουρήθρας, ενδοσκοπικές επεμβάσεις (π.χ. TURP, TURB, ουρητήρας stenting κ.λπ.) θα πρέπει να εκτελείται με προσοχή.
- Αντιθέτως είναι ξεκάθαρο ότι SARS- CoV- 2 εντοπίζεται στα κόπρανα των ασθενών με COVID- 19. Ως εκ τούτου, η μετάδοση κατά τη διάρκεια διαφόρων ιατρικών πράξεων (π.χ. διορθική βιοψία προστάτη) μπορεί να είναι δυνατή. Συνεπώς, ακόμη και αν δεν έχουμε ακόμα σαφείς ενδείξεις εξάπλωσης του ιού COVID-19 μέσω των κοπράνων, είναι προτιμότερο να ελαχιστοποιηθούν οι ιατρικές πράξεις που ενέχουν τον κίνδυνοι μετάδοσης του ιού με τα κόπρανα
- Γενικές οδηγίες για την προεγχειρητική εξέταση ασθενών για COVID
- Ασθενείς με κλινικά συμπτώματα όπως πυρετό και αναπνευστική δυσχέρεια και/ή με ιστορικό ταξιδιού σε ενδημικές περιοχές και προηγούμενη επαφή με ασθενείς με COVID- 19 θα πρέπει όλοι να υποβάλλονται σε προεγχειρητική εξέταση για COVID- 19.Σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης προτείνεται να αντιμετωπιστούν οι ασθενείς ως covid-19 θετικός ασθενής, προκειμένου να μειωθεί ο κίνδυνος μετάδοσης τόσο για τους ασθενείς όσο και για τους εργαζόμενους στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης
- Ασθενείς χωρίς κλινικά συμπτώματα και χωρίς ιστορικό ταξιδιού σε ενδημικές περιοχές και προηγούμενη επαφή τις τελευταίες 2 εβδομάδες με θετικό ασθενή COVID-19: Συνιστάται εξέταση εκλεκτικών ασθενών όποτε είναι δυνατόν εντός 48 ωρών πριν από τη χειρουργική επέμβαση σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο.
EAU Guidelines Covid-19 Recommendations
Download the EAU Rapid Response Group: An organisation-wide collaborative effort to adapt the EAU Guidelines recommendations to the COVID-19 era here
Download the combined oncology recommendations here.
Download the combined non-oncology recommendations here.
Download the general surgical recommendations here.
EAU Guidelines Office Rapid Reaction Group:
An organisation-wide collaborative effort to adapt the EAU guidelines recommendations to the COVID era
We face a truly unprecedented healthcare crisis. The COVID 19 pandemic is testing the resources and capacity of health systems around the world. Anaesthetists and theatre teams are being redeployed, Intensive Care Units are struggling with a surge in demand and our normal working patterns are being radically altered. In addition to this, a number of frontline staff are being affected as colleagues are removed from the workforce either because of “at risk” characteristics or are themselves become exposed to the virus and are going into self-isolation after the development of symptoms. As a result, we are all being forced to reconsider the appropriate course of action for patients dealing with urological issues. This brings into question if the latest guidelines based upon the best evidence and published less than three weeks ago are relevant in this crisis.
In response to the Covid-19 pandemic, the Guidelines Office has been working in in cooperation with the Executive Committee, the Section offices and others to set up a Rapid Reaction Group (GORRG). Composed of highly experienced Board and Panel members, GORRG aims to provide rapid guidance, underpinned by the best knowledge available, on adapting EAU Guidelines recommendations to the current situation. All recommendations in the Guidelines have therefore been re-examined in-line with national and local COVID-19 guidelines and, where appropriate, adapted to the current situation. Once reassessed each new recommendation has seen rapid peer-review.
The revised recommendations cover the following areas:
- Diagnosis
- Surgical treatment
- Follow-up
In addition, each recommendation has been prioritised to allow clinicians to reflect local circumstances. Doctors will need to implement make the decision to de-escalate from a high to a lower priority or vice versa.
EMERGENCY: Cannot be postponed for more 24 hours. Life threatening situation (BLACK COLOUR).
HIGH PRIORITY: The last to cancel, prevent delay of > 6 weeks. Clinical harm (progression, metastasis, loss of organ function and deaths very likely if postponed > 6 weeks (RED COLOUR).
INTERMEDIATE PRIORITY: Cancel but reconsider in case of increase in capacity (not recommended postponing more than 3 moths: Clinical harm (progression, metastasis, loss of organ function) possible if postponed 3-4 months but unlikely) (YELLOW COLOUR).
LOW PRIORITY: Clinical harm (progression, metastasis, loss of function) very unlikely if postponed 6 months (GREEN COLOUR).
It should be understood there might not be high quality evidence for the compromises proposed but it is anticipated the new information will function as an additional guide to the management of urological conditions during the current Covid-19 (coronavirus disease 2019) pandemic, based on the current EAU Guidelines. We hope that these recommendations may also help as healthcare systems begin to emerge from the crisis and have to decide how to employ available resources.
An article has also been submitted to the Journal of European Urology giving further background and information on the revised guidelines.Individual recommendations can be found in the archive.
Download the EAU Rapid Response Group: An organisation-wide collaborative effort to adapt the EAU Guidelines recommendations to the COVID-19 era here
Download the combined oncology recommendations here.
Download the combined non-oncology recommendations here.
Download the general surgical recommendations here.
ΠΑΘΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΠΡΟΣΒΟΛΗΣ ΤΟΥ ΟΥΡΟΠΟΙΟΓΕΝΝΗΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ
Persistent Replication of Severe Acute Respiratory Syndrome Coronavirus in Human Tubular Kidney Cells Selects for Adaptive Mutations in the Membrane Protein
Journal of Virology, June 2008
Single-cell RNA-seq data analysis on the receptor ACE2 expression reveals the potential risk of different human organs vulnerable to 2019-nCoV infection
March 2020, Frontiers of Medicine
Single-cell Analysis of ACE2 Expression in Human Kidneys and Bladders Reveals a Potential Route of 2019-nCoV Infection
March 2020, Frontiers of Medicine
Bioinformatic analysis reveals that the reproductive system is potentially at arisk from SARS-CoV-2
February 2020, preprints.org
A potential role for integrins in host cell entry by SARS-CoV-2
April 2020, Journal of Infection
Kidney involvement in COVID-19 and rationale for extracorporeal therapies
April 2020, Nature
scRNA-seq profiling of human testes reveals the presence of ACE2 receptor, a target for SARS-CoV-2 infection, in spermatogonia, Leydig and Sertoli cells
April 2020, Cells-Open access Journal
The Novel Coronavirus 2019 Epidemic and Kidneys
May 2020, Kidney International,
Detection of SARS-CoV-2 in Different Types of Clinical Specimens
March 2020, Jama networks
Comparison of different samples for 2019 novel coronavirus detection by nucleic acid amplification tests
February 2020, International Journal of Infectious diseases
Caution on Kidney Dysfunctions of COVID-19 Patients
March 2020, medRxiv
COVID-19 in a Kidney Transplant Patient
April 2020, European Urology
Liver and Kidney Injuries in COVID-19 and Their Effects on Drug Therapy; a Letter to Editor
March 2020, Archives of academic emergency medicine
Analysis of early renal injury in COVID-19 and diagnostic value of multi-index combined detection
March 2020, medRxiv
Kidney disease is associated with in-hospital death of patients with COVID-19
March 2020, Kidney International
ΟΥΡΟΛΟΓΙΚΗ ΟΓΚΟΛΟΓΙΑ
Assessing the Burden of Nondeferrable Major Uro-oncologic Surgery to Guide Prioritisation Strategies During the COVID-19 Pandemic: Insights from Three Italian High-volume Referral Centres
April 2020, European Urology
Prioritizing systemic therapies for genitourinary malignancies: Canadian recommendations during the COVID-19 pandemic
May 2020, Canadian Urological Association Journal
Management of Prostate Cancer During the COVID-19 Pandemic
April 2020, NCCN
Prostate Cancer Radiation Therapy Recommendations in Response to COVID-19
March 2020, Advances in Radiation Oncology
Recommendations for Prostate Cancer Early Detection During the COVID-19 Pandemic
April 2020, NCCN
Guidance for treatment of uro-oncology patients during COVID-19 pandemic
March 2020, Royal College of Radiologists
Guidance for management of urothelial cancer during COVID-19 pandemic
April 2020, Royal College of Radiologists
ΜΕΛΕΤΕΣ TRIAGE
Non-Emergent, Elective Medical Services, and Treatment Recommendations
April 2020, Center for Diseases Control www.cdc.gov
A War on Two Fronts: Cancer Care in the Time of COVID-19
March 2020, Annals of Internal Medicine
Considerations in the Triage of Urologic Surgeries During the COVID-19 Pandemic
April 2020, European Urology
COVID-19: Recommendations for Management of Elective Surgical Procedures
March 2020, American College of Surgeons
COVID 19: Elective Case Triage Guidelines for Surgical Care
March 2020, American College of Surgeons
Recommendations for Tiered Stratification of Urological Surgery Urgency in the COVID-19 Era
May 2020, AUA The Journal of Urology , vol. 204
Urology practice during COVID-19 pandemic
March 2020, Minerva Urologica e Nefrologica
ΛΑΠΑΡΟΣΚΟΠΙΚΗ/ΡΟΜΠΟΤΙΚΗ ΟΥΡΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΕΝΔΟΟΥΡΟΛΟΓΙΑ
ERUS (EAU Robotic Urology Section) guidelines during COVID-19 emergency
Endourological Stone Management in the Era of the COVID-19
April 2020, European Urology
Society of American Gastrointestinal and Endoscopic Surgeons
- Επιστολή ΠΙΣ προς Ιατρικούς Συλλόγους της χώρας
- Οδηγίες χρήσης ατομικών μέσων προστασίας
- Οδηγίες & συστάσεις λειτουργίας των Ουρολογικών Ιατρείων
- Συστάσεις για εξ αποστάσεως παροχή Ιατρικών Υπηρεσιών
- Οδηγίες για τη Λειτουργία Ιδιωτικών Ιατρείων & Εργαστηρίων
- Υποχρεώσεις πιστοποιημένων ιατρών στο σύστημα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης
- Σύστημα της Ηλεκτρονικής Συνταγογράφησης.
- https://www.e-syntagografisi.
gr/p-rv/p - https://www.gov.gr/ipiresies/
ugeia-kai-pronoia/phakelos- ugeias/aule-suntagographese
Η ΕΟΕ έχει συγκεντρώσει τις παρακάτω πηγές πληροφόρησης για να βοηθήσει τα μέλη της, καθώς και να εξασφαλίσει τη συνέχεια της φροντίδας των ασθενών μας κατά τη διάρκεια της πανδημίας του Covid-19, με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
- Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ)
- World Health Organisation-Coronavirus disease (COVID-19) outbreak
- European Commission-Coronavirus response
- European Medicines Agency-Coronavirus disease (COVID-19)
- Food and Drug Administration-Coronavirus disease 2019 (COVID-19)
- Centers for Disease Control and Prevention – Coronavirus (COVID-19)
- Sex & COVID-19 – New York Health Department, 27/3/2020
- European Urology
- Society of American Gastrointestinal and Endoscopic Surgeons
- French Urological Association (AFU)
European Urology COVID-19 Resource tab
To help assist those who are working the frontline to bring this outbreak to a close, European Urology have created the COVID-19 Resource tab. This free online centre curates all the papers written on the virus from across the European Urology journals to offer understanding and respond to this global health emergency.
In order to keep up with the rapid developments of the virus, this page will be continually updated with the latest papers to be accepted by the European Urology journals. To prioritise speed, these papers have not yet copy-edited, so they will appear as corrected proofs and may not be available on ScienceDirect.com yet.
We have organised into the following sections so it is easier to find the appropriate research for your work; ‘Guidance and Advice in Triage’ hopes to provide support in making clinical decisions, ‘How COVID is changing Urology’ looks at how our work has and continues to be impacted by the pandemic, and ‘Experience from Clinical Care’ provides first-hand reports from the front-line of treatment.
Please find our selected highlights;
Guidance and Advice in Triage
- EAU Guidelines Office Rapid Reaction Group: An Organisation-Wide Collaborative Effort to Adapt the EAU Guidelines Recommendations to the COVID-19 Era
- Risks From Deferring Treatment for Genitourinary Cancers: A Collaborative Review to Aid Triage and Management During the COVID-19 Pandemic
- Considerations in the Triage of Urological Surgeries During the COVID-19 Pandemic
- Advice for Medical Oncology Care of Urological Cancer Patients During the COVID-19 Pandemic
How COVID is Changing Urology
- Stepping Forward: Urologists’ Efforts During the COVID-19 Outbreak in Singapore
- Role of the Urologist During a Pandemic: Early Experience in Practicing on the Front Lines in Brooklyn, New York
- Traditional and Virtual Congress Meetings During the COVID-19 Pandemic and the Post-COVID-19 Era: Is it Time to Change the Paradigm?
- Assessing the Burden of Nondeferrable Major Uro-oncologic Surgery to Guide Prioritisation Strategies During the COVID-19 Pandemic: Insights from Three Italian High-volume Referral Centres
- Surgical Volume, Safety, Drug Administration, and Clinical Trials During COVID-19: Single-center Experience in Shanghai, China
- Changes in Urology After the First Wave of the COVID-19 Pandemic
Experience from Clinical Care
- Urolithiasis Practice Patterns Following the COVID-19 Pandemic: Overview from the EULIS Collaborative Research Working Group
- Clinical Course, Imaging Features, and Outcomes of COVID-19 in Kidney Transplant Recipients
- Expression of ACE2 and TMPRSS2, the SARS-CoV-2 Receptor and Co-receptor, in Prostate Epithelial Cells
- Urinary Frequency as a Possibly Overlooked Symptom in COVID-19 Patients: Does SARSCoV-2 Cause Viral Cystitis?
- Perioperative Outcomes of Urological Surgery in Patients with SARS-CoV-2 Infection
We hope these resources will help public health, researchers and clinicians to continue their vital work to contain and manage this disease.
